Al in 2017 las ik over het inzetten van VR brillen bij ontspanning. Verpleegkundigen, met name IC-verpleegkundigen, testten de brillen om de dagelijkse werkspanning van zich af te laten glijden. En met succes. Op een HealthCare congres zag ik de eerste VR-cabine voor traumaverwerking PTSS en VR-testen met comapatiënten. Vorig jaar, 2020, werd de VR-bril getest door coronapatiënten om de zwaar belastende IC-opnames te verwerken, de zogenaamde Post Intensive Care Syndroom (PICS).
Kortom, je ziet virtual reality breed ingezet worden in zowel de cure als de care, bij personeel en patiënten, bij stressverlaging en stressverwerking. De fysieke en digitale wereld vermengen met elkaar. We kunnen moeilijk de werkelijke en namaak wereld van elkaar onderscheiden. Kunnen we echt nog wel van nep onderscheiden?
Wat betekent AR/MR/VR/XR voor de zorg
Maar wat is eigenlijk Virtual Reality (VR)? En wat is het verschil met Augmented Reality (AR) en spraaktechnologie? Bij Mixed Reality (MR) komen de mogelijkheden van AR en VR naar elkaar toe. Extended Reality (XR) is de parapluterm voor Virtual Reality, Augmented Reality en Mixed Reality.
Indrukwekkend hoe ver de innovatie voor de HealthCare al is. Helaas zien we meer op zichzelf staande onderzoeken; dat moet anders. Momenteel maakt zo’n 70 procent van de ziekenhuizen er gebruik van, in allerlei toepassingen.
Wat is Virtual Reality?
Bij Virtual Reality (VR) heeft de gebruiker een VR-bril op (Oculus Rift, HTC Vive, Playstation VR) waarbij hij/zij in een volledig afgesloten virtuele wereld terechtkomt met 3D gerenderde beelden.
Wie een VR-bril opzet waant zich in een geheel andere wereld. De virtuele wereld staat los van de echte wereld en werd voornamelijk gebruikt in de gamewereld en vastgoedwereld om een beeld te scheppen van hoe het nieuwe kantoor, gebouw, appartement eruit zal komen te zien.
De virtuele wereld wordt tevens gebruikt in de gezondheidzorg, Care en Cure.
De longchirurgen in het Erasmus MC opereren met VR-brillen. Deze methode zorgt dat de patiënt minder weefsel onnodig kwijtraakt. De chirurg kijkt als het ware door de patiënt heen en leidt zijn snijdende collega door de longen naar de tumor.
Veel COVID-19 patiënten hebben langdurig fysiek en mentaal gerevalideerd, meestal thuis. Om deze revalidatiezorg zo dicht mogelijk bij de patiënt aan te bieden, hebben het Radboudumc en SyncVR Medical het programma COVID Virtual Revalidation ontwikkeld.
Onder begeleiding van fysiotherapeuten werkten patiënten door middel van bewegings-, ademhalings-en ontspanningsoefeningen, en serious games aan de verbetering van hun geheugen en concentratie met behulp van VR-brillen.
VRelax wordt gebruikt voor werkstressreductie. VRelax bestaat uit meer dan twintig ontspannende natuuromgevingen, gefilmd in 360 graden. Tijdens de dienst kunnen verpleegkundigen tien tot vijftien minuten ontspannen door op safari te gaan met wilde olifanten, te zwemmen met dolfijnen of naar een zonsondergang kijken.
VRelax zorgt niet alleen voor ontspanning, ze brengt ook de pijnsensatie omlaag wat ten goede komt aan de medicatie tijdens en na een operatie.
Voorbeelden van VR:
Wat is Augumented Reality?
Bij deze technologie wordt een digitale laag gelegd over de werkelijkheid. Een virtuele laag over het smartphone- of computerbeeld.
Voorbeelden uit de praktijk zijn de Microsoft Hololens of Google Glass. Door deze op te zetten kunnen zorgmedewerkers extra informatie krijgen over de patiënt, achtergrond informatie, en meer over ‘normale’ beelden en geluiden. De normale beelden vergelijk je met de huidige beelden van de patiënt en zo detecteer je de verschillen.
LUMC testte AR met jonge longartsen. Naast hun stethoscoop met longademhaling van de patiënt, hoorden ze normale longgeluiden en zo analyseerden ze de verschillen.
Opleidingen voor zorgmedewerkers gebruiken AR om de kennis uit te breiden. Richt een VR-app op een T-shirt en je ziet de organen die in het lichaam (horen) te liggen.
Maar hoe zorgen we dat AR onze wereld verrijkt en niet verarmt? De uitdaging is om contact met de patiënt te behouden en niet verarmen wanneer deze methode verder wordt doorgetrokken.
Voorbeelden van AR zijn:
Over welke spraaktechnologie hebben we het hier?
De spraaktechnologie die we hier bedoelen is niet de spraakherkenning die wij inzetten voor Speech-to-text of spraakherkenningssoftware. We hebben het hier over Voice Assistent, zoals Hey Google, Contana of Siri.
Met behulp van een Voice Assistent stellen we vragen en via Artificial Intelligence (AI) wordt het antwoord online gezocht. Wel of niet commercieel, antwoorden van de overheid of bedrijven.
Daarnaast wordt een stem ook door middel van AI herkend. Ze herkent stemgebruik en manier van spreken. Momenteel wordt onderzocht of IA bij stemgebruik een ziekte kan herkennen. Hoe signalen in stem- en spraakgeluid zich bij verschillende ziektebeelden ontwikkelen, en hoe kunstmatige intelligentie kan worden ingezet om de herkenning te automatiseren. Denk hierbij aan Parkinson of dysartrie waar de stem en stemgebruik verandert gedurende de ziekte.
Mixed Reality (MR) een combinatie van VR en AR
Mixed Reality (MR) is de techniek die de grens tussen de fysieke wereld en de virtuele wereld laat vervagen. De omgeving en alles wat zich daarin bevindt wordt in kaart gebracht. Vervolgens worden digitale objecten in de omgeving geprojecteerd. Deze digitale objecten zijn niet alleen interactief met de omgeving, maar ook met elkaar.
Met een MR-bril als de Hololens heeft de gebruiker bovendien zijn handen vrij. Mixed Reality geeft 100% digitale objecten weer in de echte wereld waarmee gebruikers interactie kunnen hebben. Mixed Reality is dus een mix van VR en AR.
MR wordt gebruikt in de HealthCare voor het testen van prototypen en educatie. Daarnaast kijkt een expert op afstand mee en helpt bij bijvoorbeeld nieuwe technieken en/of producten.
Voorbeelden Mixed Reality, informatiefilm van Microsoft.
Extended Reality (XR) het einddoel?
Extended Reality is een combinatie van alle technieken. Wellicht gebruiken jullie deze techniek al. Je loopt langs een onbekende boom en maakt een foto, een Plant-app geeft je haar naam. Of een mooi gebouw in Amsterdam, met een foto en AI wordt er meer verteld over haar geschiedenis.
Instructies van producten zoals mijn nieuwe food processor waar ik met behulp van een camera de werking krijg uitgelegd. En een wijnfles scannen in de supermarkt of een cadeau om de kwaliteit en prijs te bekijken.
In de HealthCare is het lezen van de medicatie op een flesje een voorbeeld. Allergische stoffen in een voedingsproduct door een diëtist. Instructie nieuwe producten.
Stressverlaging bij Mental Healthcare en GGZ instellingen. VR-Therapieën bij pleinvrees of vliegangst. Bij Fysiotherapie waar de oefeningen in de werkelijke omgeving, zoals traplopen, worden gegeven, zelfs op afstand.
En: hoe voelt een patiënt zich in jouw spreekkamer of in de wachtkamer? Je kunt het zelf ervaren zonder patiënt te zijn.
Voorbeeld van Extended Reality: XR - The Future of VR, AR & MR in One Extended Reality
Hoe zit het met ethiek en hoe ver gaan we?
Oneindig veel mogelijkheden zijn er. Maar hoe zit het met ethiek, AVG-wetgeving, juridisch en politiek? Kan en mag dit zomaar en hoever laten we deze technieken in ons leven toe?
Laten we met elkaar het dialoog aangaan, vooraf en tijdens de ontwikkelingen. Innovatie is goed, wetgeving moet, terugdraaien bijna onmogelijk. Onze virtuele identiteit moeten we beter gaan beschermen, maar hoe?
Reageer hieronder hoe jij erover denkt:
