Vrijwel iedere beroepsgroep maakt gebruik van een bepaald jargon. Een bouwvakker kent termen en afkortingen die voor iemand die nooit klust onbekend zijn. En soms moet je maar net weten waar het over gaat.
Zelf denk ik wanneer ik “baco” hoor aan een cola-Bacardi, maar een monteur zal waarschijnlijk “bahco” bedoelen , een moersleutel genoemd naar een bekende fabrikant.
* Blog van Hanneke Tutupoly
In één woord de spijker op z’n kop
In een vakgroep als de advocatuur worden vaktermen veel gebruikt. Want waarom zou je moeite doen om iets te omschrijven dat ook in één woord ondervangen kan worden? Helaas is het zo dat vakgenoten precies weten wat je bedoelt, maar dat het voor menig leek abracadabra is.
Toen ik nog voor een advocaat werkte heb ik regelmatig gevraagd of ik een brief mocht herschrijven zodat degene aan wie hij gericht was hem ook nog zou begrijpen.
Inmiddels zijn er steeds meer advocaten en juristen die ernaar streven om zo begrijpelijk mogelijk te communiceren.
Mannetje/vrouwtje/neutraal
Maar onze taal is in ontwikkeling. Net op het moment dat je het eenvoudiger schrijven aardig onder de knie hebt kwam het gender-neutrale taalgebruik opzetten. Geen typisch mannenwoorden, geen typisch vrouwenwoorden. Geen rolbevestigende omschrijvingen.
Want wanneer je diverse woorden goed bekijkt zijn deze ten onrechte zeer rolbevestigend. En steeds meer bezigheden worden nu eenmaal zowel door mannen als de vrouwen uitgevoerd. Kraamvrouw kennen we, kraamman doet mij meer aan de markt denken. Verloskundige is zo’n neutraal woord dat algemeen bekend is.
Het blijft een kwestie van alert zijn, er niet altijd van uitgaan dat het in een bepaalde situatie altijd om een man of om een vrouw zal gaan.
Nog meer discriminatie door taal
En net als we enigszins ervaren zijn in het gebruik van neutralere termen komt verandering in de taal naar aanleiding van onder andere Black Lives Matter opzetten.
Ik geef toe dat dit weer heel wat aanpassingen vraagt, maar ook terecht aandacht voor waarom bepaalde woorden niet meer kunnen.
Het woord “neger” is er zo een, maar zelf heb ik toch ook even moeten wennen aan het woord “zwarte” als normale benaming.
En “blank”, het zit er zo bij ons ingesleten, maar als je je er in verdiept en kijkt naar de diverse meestal positieve betekenissen die aan “blank” verbonden zijn, snap ik wel waarom ik zal moeten wennen aan “wit”.
Ander bijvoorbeeld, zelf heb ik een vader uit Indonesië en een moeder uit Nederland, dus je valt al
gauw in de categorie “indo”. Waar op zich denk ik niet zo heel veel mis mee is omdat de relatief jongere generatie deze benaming inmiddels als een soort geuzennaam omarmd heeft.
Maar je werd ook halfbloed genoemd; en in eerste instantie denk je: “ja, half Indonesisch, half Nederlands, halfbloed”.( Of lekker eufemistisch “halfbloedje”) Zet je dat echter naast de term “volbloed” dan krijgt halfbloed toch een bijsmaak.
Toen kwam de term “gemengd bloed”, maar ook dat steekt weer minder gunstig af tegenover “volbloed. “
Dus komen de creatieve geesten met de term “dubbel bloed”. Daar kan je van vinden wat je wilt maar ik kan er in elk geval op dit moment niets negatiefs in vinden.
De taal is volop in beweging
En zo bevinden we ons in een periode waarin de taal volop in beweging is. Dat is soms ingewikkeld, soms lijkt het overbodig. En andere keren begrijp je niet van jezelf dat je bepaalde uitdrukkingen zolang gebruikt hebt.
Alhoewel ik ook ontwikkelingen zie die ik (op dit moment) wat overdreven vind, is het taalkundig gezien een hele interessante periode.
Misschien zullen sommigen woorden in ongebruik raken, en vervangen worden door woorden die ons nu niet bekend zijn.
Maar dat is juist het fascinerende van het gebruik van taal.
Zelf maakt ook regelmatig gebruik van spraakherkenning, en ik ben benieuwd of er de komende periode veel woorden zullen zijn die ik zelf aan mijn lexicon zal moeten toevoegen.
In ieder geval mooi dat dat kan.
Ook interessant:
Hoe Corona-proof ben jij?
Dragon, spreek je mijn dialect?
