Leren van videobeelden

Leren van video is dan ook een sterke manier van leren, bevestigen onderzoeken.

Razend populair zijn ze: de Video-docenten.
Video leren maakt optimaal gebruik van het just-in-timeprincipe, omdat kennis en uitleg beschikbaar is op elk moment dat je het nodig hebt. De populariteit heeft echter ook te maken met het feit dat leren van videobeelden een sterke manier van leren is.

Leren van video sluit aan op de werking van het geheugen

Onderwijs van morgen (heden)

Sociaal leren – ook wel observationeel leren genoemd – is een sociale leertheorie, bedacht door de Canadese psycholoog Albert Bandura. In het kort houdt de theorie in dat mensen leren door naar elkaar te kijken: door te kijken hoe andere mensen iets doen (observationeel leren). Door te zien welke gevolgen die persoon daarvan ondervindt (observationele bekrachtiging).

Ons brein bestaat uit drie componenten: het zintuiglijk geheugen, het werkgeheugen en het lange termijn geheugen. Het werkgeheugen speelt een belangrijke rol in het ‘wegschrijven’ van informatie naar het lange termijn geheugen en heeft bovendien aparte verwerking kanalen voor visuele informatie (beeld en geschreven tekst) en auditieve informatie (geluid en gesproken tekst). Juist dat werkgeheugen raakt echter gemakkelijk overbelast, waardoor informatie niet in het lange termijn geheugen wordt opgeslagen. En juist die overbelasting van het werkgeheugen weten effectieve multimediale leerbronnen te voorkomen.

Theorie van Albert Bandura

Aandacht
Het observeren van een model met status is een vereiste voor het aanpassen.
Retentie
De waarneming moet worden opgeslagen voordat deze gereproduceerd kan worden.
Reproductie
Reproductie is het vermogen om opgeslagen herinneringen als gedrag uit te voeren.
Motivatie
Het model waaraan gespiegeld wordt door de lerende heeft een status.

Hoe kan je de werkgeheugen ontlasten?

Ontspannen werken — Gerichte boodschap overbrengen

Computer-leerbronnen hebben een aantal specifieke eigenschappen die in overbelasting van het werkgeheugen voorkomen. Zo kun je zelf bepalen in welk tempo je leert, wat ruimte geeft om nieuwe informatie rustig te verwerken.

Daarnaast stuurt video de aandacht heel gericht, waardoor focus optreedt. Ook bevat een (goede) video geen irrelevante informatie, die vaak voor zoveel afleiding zorgt. Bovendien combineert video beeld en geluid, waardoor het werkgeheugen optimaal wordt benut.

Al deze eigenschappen van video zorgen ervoor dat het makkelijker is informatie te selecteren, organiseren én integreren in bestaande kennis. Van daaruit is het een kleine stap naar toepassen in nieuwe situaties.

Voorbeelden van observationeel leren

Ik ken zelf het voordeel van ‘afkijken’. Bij het skiën gebruik je de skitechniek die je hebt geoefend met een skileraar. Achter iemand aan skiën en na-apen is veel effectiever en je leert sneller. Just-in-time. Leren door te observeren.

Of een ander voorbeeld, de moeder schilt een appel, het kind staat met zijn neus er bovenop, even later pakt hij het mes en probeert het uit.

Bij video voorbeelden speelt nog iets anders. Bij sommige taken (zoals het uitwerken van een probleem-oplostaak) bouwt de informatie stap voor stap op en zijn eerdere stappen nog zichtbaar. Maar bij andere taken (zoals een demonstratie van een proces of procedure) zijn eerdere stappen soms niet meer zichtbaar wanneer de volgende stap gezet wordt.

Dit leidt tot een hoge werkgeheugen belasting omdat leerlingen de eerdere informatie in gedachten moeten houden, terwijl er tegelijkertijd nieuwe informatie binnenkomt die ze moeten verwerken. Wat soms helpt is leerlingen controle middelen aanreiken (pauzeren, terugspoelen).

trainingen

Weg met de docent?

Volgens de gezaghebbende motivatietheorie van Deci & Ryan (2000) is in het leerproces ook de behoefte aan sociale verbondenheid van belang. Onderlinge feedback is een sociale behoefte bij het leren. De docent ziet het resultaat bij het uiteindelijk uitvoeren van de handeling. Volledig zonder docent wordt dus nog geen realiteit.

Wat zou jij willen laten zien aan jouw organisatie? Welke aansturing van dit leerproces is geschikt voor de producten, leraar of het systeem? Video op het intranet dat aansluit bij de werking? Laat het ons weten en we zoeken een passende oplossing.

Verder lezen: