Wanneer we naar de rechtbank gaan hopen we dat onze zaak zo snel mogelijk maar vooral ook eerlijk behandeld wordt. De rechtspraak heeft eigenlijk altijd al in meer of mindere mate met een achterstand te kampen gehad.
Maar in maart 2020 kwam de hele machinerie
met één klap tot stilstand: door de coronapandemie konden alleen de meest urgente zaken op de oude werkwijze doorgaan. Er brak een nieuwe tijd aan omdat Iedereen
zoveel mogelijk thuis moest werken.
De Rechtspraken advocatuur ineens tot stilstand
Voor veel advocaten was het een gewetensvraag: hoe essentieel is het dat ik op kantoor werk?
Er werd meer geïnvesteerd in de mogelijkheden om digitaal te werken (de bandjes aan de kant en dictaten per
mail verzenden die door een secretaresse thuis uitgewerkt konden worden). Besprekingen met cliënten vonden online plaats; de kwaliteit ervan een dergelijk overleg hangt vooral samen met de geluidskwaliteit van de sessie.
Door de aanschaf van een speakerphone kan geluid en daarmee de waarde van een dergelijk overleg behoorlijk verhoogd worden.
Roeien met de riemen die je hebt
Op haar beurt deed de rechtspraak ook haar best om alles zo goed mogelijk doorgang te Laten vinden; er werden veel meer zaken schriftelijk afgehandeld en ook werden zittingen online gehouden. Maar helaas is een online zitting niet voor alle kwesties geschikt. Dus er ontstond een vertraging In de verwerking van binnengekomen zaken.
Toen half mei de rechtbanken weer meer open gingen met allerlei beperkingen qua afstand en andere coronamaatregelen werd er creatief gehandeld. Leidend hierbij was dat de zaken die het meest dringend
waren en moeilijker online zijn af te handelen voorrang krijgen.
Sommige rechtbanken breidden tijdelijk uit met alternatieve locaties. Zittingen in gemeentehuizen, en bijvoorbeeld de rechtbank Gelderland had de extra beschikking over 3 foyers van het Stadstheater in Arnhem. Maar ook hier geldt dat alleen bepaalde civiele zaken behandeld konden worden en de lichtere strafzaken (vaak verkeersovertredingen).
Onder andere de rechtbank Amsterdam heeft een tijdlang 's avonds zittingen gehouden. Deze noodmaatregelen werden grotendeels tot eind 2020 ingezet.
De achterstand liep op
Ondanks alle pogingen om de voortgang er in te houden is er het afgelopen jaar in 170.000 zaken minder recht gesproken dan in 2019. Bij de zaken die wel behandeld zijn betrof het in 76% familiezaken of civiel rechterlijke handelsgeschillen; dit zijn voor een groot deel ook de zaken die beter geschikt zijn om online of zelfs schriftelijk afgehandeld te worden.
De sector strafrecht kreeg het grootste deel van de corona achterstand voor de kiezen, vooral omdat deze zaken vaak op een fysieke zitting moeten komen.
Toch kon de Raad voor de Rechtspraak begin dit jaar melden dat ze de achterstand bij strafrecht voor 70% had weggewerkt en dat de verwachting was dat eind 2021 het stuwmeer verdwenen was.
Achterstanden wegwerken, ten koste van alles?
De achterstand werd ingelopen met maatregelen die wel zorgen voor een snelle verwerking maar waar niet alle advocaten blij mee zijn. Dat aan diverse rechters die net van plan waren om op hun 70e te stoppen gevraagd is om langer door te gaan is misschien geen vreemde oplossing. Maar wat te denken van het feit dat veel meer zaken die oorspronkelijk door een meervoudige kamer behandeld zouden worden nu door één rechter werden afgedaan? Het aantal OM-beschikkingen was ook vele malen groter dan voorheen.
Op deze manier wordt de stapel sneller weggewerkt maar de vraag is of de rechtsbescherming van burgers gebaat is bij deze manier van werken waarbij de efficiëntie voorop staat.
De pilot van het werken met de nieuwe landelijke voorziening Inloopkamer die tot 2023 loopt is ook spannend. Deze manier van versneld, vooral schriftelijk afhandelen door een team van ervaren, gespecialiseerde rechters en juristen klinkt veel belovend, maar er klinken kritische geluiden met betrekking tot de kwaliteit van het werk dat zij leveren.
Het digitale tijdperk in: einde van de fax
Inmiddels heeft het Veilig Mailen ook haar intrede gedaan binnen de Rechtspraak. Ook dit is een manier om sneller te kunnen procederen.
Processtukken worden digitaal aangeleverd en kunnen op deze manier sneller opgeslagen worden en eventueel verwerkt in de verdere procedure. Op dit moment is Veilig Mailen zo geïntegreerd in de communicatie dat per 1 februari 2022 het faxen tot het verleden behoort. Op zich niet zo vreemd want naar mijn idee was de juridische sector een van de weinige groepen waar nog zo veel gebruik werd gemaakt van een fax.
Handig digitaal verzenden
De mogelijkheden om processtukken digitaal aan te leveren maken dat een programma als PowerPDF Advanced 4 eigenlijk onmisbaar is voor een advocatenpraktijk. Je kunt vrijwel elk document omzetten in PDF bestanden. Bij PDF documenten kun je indien gewenst je namen of andere gegevens zwartlakken waarbij het systeem er voor zorgt dat er niet ergens toch een naam vermeld blijft.
En zeker bij zaken met zeer veel bijlagen is het super gemakkelijk om documenten toe te voegen, te verwijderen of onderling om volgorde te veranderen.
Als bedrijf is het mogelijk om een gratis pilot van PowerPDF4 Advanced aan te vragen.
Elk nadeel…
Al met al heeft de afgelopen periode de rechtspraak met een enorme sprong het nieuwe digitale tijdperk ingeduwd. Niet alle ontwikkelingen zijn wellicht even goed maar er is een wereld te behalen op het gebied van sneller, efficiënter te werken en daarbij toch de belangen van de burger te waarborgen.
